صنايع دستي كُردها

 

كردستان مهم ترين استان كشور از لحاظ توليدات نازك كاري است

 

صنايع دستي به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي و نمادي از نوع زندگي فرهنگي يك جامعه، همواره مورد توجه مي باشد. به علت ويژگي زندگي سنتي در بسياري از نقاط كردستان و عدم استيلاي بخش صنعتي، هنوز صنايع دستي استان از لحاظ كيفيت و گستردگي در سطح كشور مطرح مي باشد، به گونه اي كه فرش و گليم كردستان به همراه محصولات ظريفه مانند شطرنج شهرت جهاني پيدا كرده است.

 

مهم ترين صنايع دستي استان كردستان عبارتند از: نازك كاري چوب، دست بافي، خراطي، ساخت زينت آلات محلي، سوزن دوزي و روكاري، سفال سازي، حصيربافي، گيوه دوزي، نمدمالي و ساخت محصولات چرمي. دستبافي شامل سجاده، موج، شال، جاجيم، گليم، گليمچه و پارچه لباسي است كه در بيشتر نقاط شهري و روستايي كردستان تهيه مي شود. زينت آلات شامل انواع دستبند، گردن بند، سينه ريز، النگو، سربند، انگشتري و گوشواره است. نازك كاري با چوب شامل قوطي سيگار، شيريني خوري، كيف زنانه، سيني، بشقاب، آجيل خوري و... مي باشد.(سعيديان، 1369، 1023).

 

قالي و گليم

استفاده از رنگ هاي گياهي، تركيب نقش و اصالت طرح، موجب برتري كيفيت قالي و گليم استان كردستان شده است. شهر سنندج و بيجار مهم ترين مركز توليد گليم و قالي مي باشد. شهرت جهاني فرش سنندج و اعتبار آن در ميان بازارهاي جهاني سبب شده است كه در دائره المعارف بريتانيا كه از معتبرترين دائره المعارف هاي دنياست، واژه « سنه» را كه كردي سنندج است به نوعي قالي معروف ترجمه كرده اند.

 

محصولات نازك كاري

كردستان مهم ترين استان كشور از لحاظ توليدات نازك كاري است. هنر نازك كاري تركيب قطعات بسيار كوچك از انواع چوب هاي پرداخت شده طبيعي مي باشد كه با ظرافت خاص در كنار هم قرار گرفته و موجب به وجود آمدن قطعات بسيار ظريف چوبي همانند قلمدان و ساير محصولات مي گردد. علاوه بر نازك كاري، اروسي سازي، منبت و معرق سنندج نيز از شهرت و اعتبار برخوردار است.

 

جولايي ( نساجي سنتي )

كارگاه هاي توليد پارچه لباس كردي مردانه به جولايي معروف است. اين پارچه ها ده سانتيمتر عرض و در حدود بيست و يك متر طول دارند. محصولاتي همانند جاجيم يا رختخواب پيچ و جانمازها هم حاصل كار جولاها مي باشد كه به صورت سنتي تهيه و به بازار عرضه مي گردد.

 

كلاش

در مناطق كردنشين نوعي گيوه به نام كلاش توليد مي شود كه هماهنگي جالبي با لباس كردي دارد. رويه اين كفش از نخ پنبه اي بافته شده و زيره آن از پارچه ي فشرده شده ساخته شده است، به همين دليل كفشي بسيار سبك، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محيط كوهستاني است. توليد كلاش در اصل مختص به اورامان بوده ولي اكنون در تمام شهرهاي كردستان توليد مي شود.

 

ساخت ابزار و آلات موسيقي

پيشرفت ساخت صنايع دستي چوبي به علت وجود چوب درختان جنگلي مرغوب و استعداد فراوان در زمينه تعليم و يادگيري موسيقي موجب شده استان كردستان به يكي از مناطق عرضه وسايل موسيقي، به ويژه موسيقي سنتي تبديل شود كه نمونه آن ساخت دف، ديوان، تار، سه تار، ويولن، قانون و سنتور مي باشد. ساير صنايع دستي استان عبارتند از: زرگري سنتي، سفالگري، ساخت مصنوعات چرمي، كارددوزي و خراطي ( استانداري كردستان، 1389 ).