برای یادگیری این هنر گران قیمت همت کنید

 

 

 

هر رشته وسایل خودش را می‌خواهد. اگر کسی می‌خواهد یک کار اصیل تولید کند باید الفبای اولیه کار را که در سال‌ها قبل استفاده می‌شود به کار ببرد.

"حوری جهانگرد" سوزن‌دوزی را در کلاس‌های آموزش فنی و حرفه ای یاد گرفته است. دوره ای که شش ماه طول کشیده است اما خودش می‌گوید زمان این دوره استاندارد نیست و هر کس نسبت به استعدادش باید زمان بگذارد.

جهانگرد انواع دوخت‌های سنتی را آموزش می‌دهد و می‌گوید: دوختی از کشورهای اروپایی به ویژه بلژیک وارد ایران شده است که به رنسانس دوزی معروف است و در حقیقت یکی از زیر مجموعه‌های سوزن دوزی است.

بیش از صد نوع سوزن دوزی ستنی در جای جای ایران وجود دارد که جهانگرد با انواع آن آشنایی دارد و همه را آموزش می‌دهد.کار سوزن دوزی اصولا برای تزیین لباس به کار برده می‌شود اما گاهی در در لوازم منزل هم استفاده می‌شود.

بیشتر روی حاشیه لباس‌ها کار می‌کنند و در مناطق مختلف انواع دوخت‌ها اسامی‌ مختلفی دارد. مثلا ترک زبان‌ها برای دوخت‌ها اسامی ‌ترکی محلی دارند با این حال همه دوخت‌ها خیلی به هم شبیه اند و پایه مشترکی دارند.سوزن دوزی‌ها در ایام قدیم کاربردهای متنوع تری داشت و برای تزیین لوازم منزل مثل پرده، رومیزی، متکا و... استفاده می‌شود.

 

از وسایل مورد نیاز این هنر که می‌پرسی می‌گوید: هر رشته وسایل خودش را می‌خواهد. اگر کسی می‌خواهد یک کار اصیل تولید کند باید الفبای اولیه کار را که در سال‌ها قبل استفاده می‌شود به کار ببرد.

امکاناتی که آن موقع نبود در حال حاضر طراحی شده است. اگر کسی بخواهد شغلی استاندارد داشته باشد باید آن الفبا را رعایت کند. برخی دوخت‌ها پارچه‌های خاصی نیاز دارند که امروز در بازار به خصوص در شهرهای بزرگ پیدا نمی‌شود.

در این طور مواقع باید از پارچه‌های شبیه استفاده کرد. در کل کاری اصیل که تاریخچه هنر را درخود حفظ کرده باشد ابزار اصیل خودش را نیاز دارد. ابزاری که در جاهای خاص فروخته می‌شود و به دلیل کمیاب بودن قیمت بالایی هم دارد، ضمن این‌که ساخت این ابزار هم مشکل است، مثلاً "ممقان‌دوزی" تبریز، نخ‌های مخصوص خودش را نیاز دارد که پیدا کردن آن سخت است یا مثلا "پته‌دوزی" کرمان پارچه مخصوص خودش را نیاز دارد که نوعی پارچه پشمی ‌است.

سوزن دوزی هنر گرانقیمتی است. این را چهانگرد می‌گوید و تاکید می‌کند: اگر کسی همت کند و بتواند از این هنر درتولید پوشاک کاربردی مثل مانتو استفاده کند در آمد خوبی خواهد داشت. کسی که در این رشته شناخته شود، حتی می‌تواند برای صادرات از آن استفاده کند اما این اتفاق یک شبه نمی‌افتد و باید سعی و تلاش مضاعفی داشته باشد و مسلما زمان بر است.

سوزن دوزی که این روز‌ها در ژورنال‌های خارجی دیده می‌شود در واقع برگرفته از سوزن دوزی‌های ایرانی است مثل از "چشمه دوزی" و "سکمه دوزی" که به نوعی دیگر در این ژورنال‌ها دیده می‌شود. با این که سوزن دوزی در کشورهای اورپایی کاربردهای متفاوت تری دارد و بیشتر برای مبلمان و گاهی لباس استفاده می‌شود اما آنها پیگیرترند و هنوز کار روی این هنر می‌کنند.

با وجود درآمد بالا، سوزن دوزی کار پرزحمتی است و نسبت به طرح زمان متفاوتی را نیاز دارد. اگر طرح بزرگ باشد ممکن کار یک ماه هم طول بکشد و این زمان در صورتی است که کار یک دست بوده و فرد مجبور به شکافتن نشود!

از مشکلات این حرفه که می‌پرسی می‌گوید: در ایران سوزن دوزی زمانی جدی گرفته می‌شود که مد است و زمانی که مد نیست به دست فراموشی سپرده می‌شود. دوخت‌های سنتی تنها در کتابی به نام "مروری بر دوخت‌های سنتی ایران" آموزش داده شده که متاسفانه همین کتاب هم مدتی است چاپ نمی‌شود و مجبوریم به منابع قدیمی ‌رجوع کنیم.

با این همه جهانگرد به علاقمندان پیشنهاد می‌کند: همه چیز را نمی‌شود از کتاب یاد گرفت و برای هنرهایی مثل این رشته داشتن استاد مهم است. ضمن اینکه برخی آموزش‌ها استاندارد نیست.

هنوز خیلی‌ها سوزن دوزی را دوست دارند و اگر کار خوب و با کیفیت باشد خریدار هم دارد. مهم کیفیت کار است و این که هر کسی باید استعداد خودش را بشناسد و در مسیر آن حرکت کند، هیچ وقت از روی هوا و هوس این هنر را انتخاب نکنید!