مجموعه مسجد بازار رفسنجان

 

تاریخچه

مجموعه بازار رفسنجان که از مسجد، کاروان سرا، نه گنبد سلجوقی، بارانداز، قیصریه، حمام و سقاخانه و بازار تشکیل شده است از مهم ترین بناهای تاریخی  این شهر محسوب می شود. بازار رفسنجان  قطب بزرگ اقتصادی و تجاری این شهر است که به دستور بهرام شاه سلجوقی در سال 563 هجری قمری ساخته شد. این بازار قدیمی که نقش مهمی در رونق اقتصادی این منطقه داشته دارای سبک معماری ایرانی بسیار زیبا و فوق العاده ای است که موجب شده جلوه ای خاص  و دیدنی داشته باشد. این مجموعه مسجد بازار در دوره قاجاریه تاسیس شده و به دلیل اهمیت و جایگاه ویژه ای که در شهر رفسنجان داشته  محمد فتحی پور در کتاب «رفسنجان تمدن فرورفته در کویر و بر آمده از کویر» از آن نام برده و به عنوان نمونه ای ارزشمند از شهرسازی دوره سلجوقی تا قاجاریه از آن یاد کرده است. مجموعه مسجد بازار رفسنجان یک بنای تاریخی ارزشمند محسوب می شود که نام آن در سال 1384 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شده است و سالانه گردشگران متعددی برای بازدید از این شاهکار معماری به رفسنجان سفر می کنند.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

مجموعه  مسجد بازار رفسنجان دارای مساحتی بالغ بر 25 هزار متر مربع است. در گذشته در چهار طرف این بازار دروازه هایی وجود داشت که از جمله آن ها می توان به دروازه قطب آباد، دروازه مزار، دروازه کمال آباد و دروازه علی آباد اشاره نمود که متاسفانه امروزه سه عدد از آن ها از بین رفته اند و فقط یکی از دروازه ها در بازار خود نمایی می کند.

در قسمت ورودی بازار دروازه قطب آباد واقع شده است و در بخش انتهایی آن نیز دروازه کمال آباد قرار دارد. این محدوده از بازار که از خیابان امام تا خیابان شهید بهشتی ادامه دارد دارای مساحتی برابر با 14 هزار و 500 متر مربع است. در مجموعه مسجد بازار رفسنجان 212 هجره وجود دارد که تعدادی از آن ها به دلیل آسیب هایی که به آن ها در طی گذر زمان وارد شده بسته و غیر فعال هستند.

قسمت شرقی این بازار که از اولین بخش های ساخته شده آن است قیصریه نام دارد که تزئینات خاصی که در آن انجام شده موجب شده است که بسیار جذاب و خیره کننده باشد. متاسفانه این بخش از بازار در سال 1377 دچار آتش سوزی گردید و قسمت اعظمی از آن تخریب شد که بعدها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.